Vroege Vogels | Moeder
Het is vandaag 6 juli. Dat wist u vast al, maar omdat ik het best vroeg vind op de zondagochtend, en niet iedereen al zijn feiten dan al op een rijtje heeft, dacht ik het toch maar even te vermelden.
6 juli 2025, gewoon een datum, maar voor mij een speciale.
Op 6 juli 1935 namelijk werd aan de westkust van Ierland een babytje geboren, een meisje. Het zevende kind van Clare en James Dawson, hij een voormalig vrijheidsstrijder en nu super bij de politie, zij een zeer pittige vrouw uit de Brennan-clan. James en Clare waren mijn opa en oma, het babytje van toen, Aileen Enda, is mijn moeder. En viert vandaag dus haar 90e verjaardag. Ja, dat is best oud en ja, she is still going strong. Zoals ik in mijn nieuwe oudejaarsvoorstelling onthul: ze wandelt nog steeds elke dag zo’n drie uur, maar dat is ook omdat ze een heeel slecht richtingsgevoel heeft. En dan wil een vroeg ochtendloopje wel eens wat langer uitpakken. En mocht u nu denken: wat erg, dat ze verdwaalt en dat niet een van haar 4 goedgelukte zoons ingrijpt…! Nee hoor, ze wíl wandelen, ze wil in beweging blijven, sterker nog, als ik haar spreek, vaak laat op de dag, is ze vaak net van de hometrainer geklommen, zo’n ouderwetse fiets-hometrainer, waar ze dan nog even een half uur de benen op los heeft getrapt, I do not make this stuff up, lieve luisteraar.
Ik realiseerde me deze week dat mijn moeder zonder twijfel de vrouw is met wie ik het meeste tijd in de natuur heb doorgebracht. Heel lang geleden in een wandel- of kinderwagen, daarna op sandaaltjes of blote voeten, later vast ook op stoere stappers. Hoewel u stoer in mijn geval, en toen ik 11 of 15 was, wellicht niet als zodanig herkend zou hebben. Ik was wat mager in die jaren, en mijn verdere spiermassa moest zich ook nog ontwikkelen. Laat ik het zo zeggen: boven windkracht vier mocht ik van mijn ouders niet alleen bovenop een duin staan.
Ja, ik had twee ouders in die tijd, een moeder en een vader, het was een wat ouderwets gezin inderdaad. Wat verder geen problemen opleverde, behalve natuurlijk het feit dat mijn vader in eigenlijk alles de route bepaalde, omdat hij de weg wist, en mijn moeder waar nodig haar eigen paadjes vond. En dan heb ik het weer niet over de vrije natuur, want haar richtingsgevoel was vroeger zeker niet beter.
Aan de hand van mijn moeder, en al snel helemaal los en zelfstandig maar wel altijd voldoende dicht in haar buurt, heb ik uren, dagen, weken, maanden in de natuur doorgebracht. Simpel gezegd: mijn vader besloot waar we heengingen, welk bos, welk duingebied, welk strand, welk pad, welke heuvel, hij bepaalde waar de kleine Fiat stond en of en wanneer we die gingen terugvinden, en daarna mochten wij los. Ik liep naast mijn moeder op bospaden die oneindig leken, ik rende voor haar uit als het eerste duin in zicht kwam (en de wind niet te hard was), we waagden ons samen in de nog ijskoude branding (soms al eind april, altijd in de loop van mei) ergens in de buurt van Egmond of Bakkum, we hoorden samen hoe mijn vader vertelde hoe je twee soorten kiekendief van elkaar kon onderscheiden, en hoe je kon zorgen dat je op het laatste deel van de wandeling altijd wind-mee had.
Mijn moeder wandelt nu alleen nog maar in de stadsnatuur van de Amsterdamse Watergraafsmeer, ze mist de uitleg en blik van mijn vader, maar staat nog geregeld stil onder een grote boom, wellicht nog ouder dan zij, en kijkt dan om zich heen en omhoog met een verbazing en blijdschap die ik, haar zoon van 62, ook steeds voel als ik de tijd neem, een boom, een willekeurige boom, welke boom ook, rustig tot me te nemen.
Happy birthday mom!

Laatste columns
Trouw | Stel je voor…
07/07/2025
#JANSENPRAAT | Feitelijke leugens
30/06/2025
Trouw | (Ont)heffing
30/06/2025