Op een andere columnplek bedacht ik ooit de volgende vergelijking: als je een groot feest geeft, met heel veel overlast en rotzooi als gevolg, vind iedereen het volstrekt normaal dat je, na dat feestje (na de afterparty desnoods) die rotzooi netjes en volledig opruimt. En wellicht nog even een onbespoten bloemetje langsbrengt bij alle mensen die je van hun (nacht)rust beroofd hebt, terwijl jij en je vrienden helemaal losgingen op luide en niet door al teveel smaak gehinderde muziek. Drank/drugs in overleg. Om over onbeperkte hoeveelheden BBQ-vlees en zwarte rookwolken dienaangaande nog maar te zwijgen.

Mijn punt – toen, nu nog steeds – is dat wij ‘de industrie’, de agrosector, en nogal wat andere bedrijven ook, in het huidige economische systeem toestaan het heel goed te hebben (megawinsten, belastingvoordelen, compensatieregelingen), een continu doorlopend feest te vieren (aandeelhouders en bonusgraaiers lopen in polonaise naar de bank), maar ze op geen enkele manier vragen hun rotzooi achter zich op te ruimen. En die rotzooi, inderdaad, is uitstoot die gezondheid van omwonenden schaadt, die water, lucht en bodem vervuilt, die biodiversiteit vernietigt, die klimaatcrisis verergert.

Ik vind het oprecht onbegrijpelijk (en gekmakend) dat je, al ondernemende, grote gevolgen veroorzaakt voor het land waarin je onderneemt, haar landschap, haar inwoners en de toekomst, en daar nauwelijks tot niet voor verantwoordelijk wordt gesteld. En ik vind het dus even onbegrijpelijk dat de ooit-liberale partij, die na een uitstapje met anti-democratische Kremlinvrienden toch weer hoopt de grootste te worden dankzij haar goedgekapte en altijd minzaam glimlachende leider, blijft hameren op dat ondernemerschap, op het belang van die bedrijven voor ‘de economie’ en werkgelegenheid, terwijl ze zich op geen enkele manier rekenschap geeft van de gevolgen van op deze manier ondernemen, produceren, vervuilen.

En afgelopen week werd het nog erger. In een poging de klimaatcrisis enigszins af te remmen (en bedrijven aan te zetten tot een duurzamere vorm van ondernemen) zou de CO2-heffing worden ingevoerd. Zo ongeveer het laatste dat Sofie Hermans (van diezelfde partij ja) op haar ministerie zou kunnen gaan bereiken, nadat al haar andere maatregelen in een storm van PVV&BBB al waren weggeblazen. CO2-heffing, betalen omdat je uitstoot, gaat er niet komen. Omdat het CDA dat voorstelt (de zorg voor de schepping is lang geleden verdwenen in een zoektocht naar zetels), populistisch rechts daar natuurlijk in meegaat, en de VVD nu ook, omdat heffing ‘niet werkt zoals ze ooit is bedacht’. Of dat een leugen is? Ja, geachte lezer, want de heffing is nog nauwelijks toegepast, en zowel vrijstellingen als compensaties waren al wel aan de orde.

Omdat de VNO-NCW-lobby suggereert dat bedrijven die heffing niet op kunnen brengen, de energiekosten nu al de pan uitrijzen en dat bedrijven overwegen te vertrekken naar het buitenland (daar is zoals bekend niks aan de hand met het klimaat), buigt de politiek. Het is laf, het is kortzichtig, en het negeert volledig de (nabije!) toekomst waarin de economische kosten van klimaatverandering een crisis gaan opleveren waarbij 2008 en de corona-gevolgen verbleken. Maar CDA, VVD en de rest van rechts gaan voor een walmende knalfuif, en laten de rotzooi achter voor uw kinderen.