De opdracht aan mezelf, op deze voor mij nieuwe plek in Trouw, is hoopvol zijn. Me niet teveel laten leiden door de ellende die ons elke krantenpagina weer overspoelt, zoeken naar lichtpuntjes, positieve ontwikkelingen, dingen die het leven mooi maken. Zoals ik de afgelopen maanden, spelend in comedyclubs in opbouw naar mijn Oudejaars2025, het publiek geregeld vroeg naar goed nieuws, naar iets waar ze blij van werden, in eigen leven of de grote woelige wereld. Laat ik het zo zeggen: ik heb veel geimproviseerd op naderende huwelijken, goedlopende zwangerschappen en uitslagen van wedstrijden van Ajax.

Ik realiseer me wel: geregeld zal ik moeten raken aan de ellende, de lelijkheid (want die is er) om het contrast met de hoop, het moois, het goede nieuws nog wat duidelijker te maken. Vandaar: het lijkt er sterk op dat er steeds meer harde, naar het schijnt masculiene, politiek opduikt, dat steeds meer mensen (mannen) in dat werkgebied harde taal gebruiken, harde maatregelen voorstaan, nergens iets van mededogen of ander ‘zacht’ gevoel toestaan. Zo ongeveer alles dat door het Trump-bewind in de afgelopen 4 maanden over ons heen is gestort voldoet hieraan. Mensen deporteren vanwege hun afkomst of tatoeage, wetenschappers ontslaan vanwege hun onderzoeksgebied, een land in oorlog chanteren omdat je met de tegenstander van dat land op goede voet staat, hele groepen in de maatschappij als minderwaardig wegzetten omdat hun gender of geaardheid je niet bevalt, natuur, landschap en oceaan (laten) vernietigen omdat kortzichtig drill baby drill-beleid economisch gezien goed uitkomt.

In ons land zien we het bovenstaande zowel terug in de taal van Wilders – tegen Timmermans, tegen demonstranten, vóór het uitzetten van kinderen, vóór bijtende politiehonden – als in de gekmakende afwachtendheid (lafheid) van Schoof en Veldkamp als het gaat over het eerst uitmoorden en aansluitend verhongeren van zo’n 2 miljoen mensen in Gaza.

Ik denk dat het probleem is dat velen van ons – zeker ook u, gewaardeerd Trouw-lezer – zich niet kunnen voorstellen dat je, als politiek leider, als mens, zo hard bent. Zo meedogenloos, en nietsontziend. Maar door het lezen/horen van een paar stukken – van vrouwen, ik kan daar niks aan doen – (Jitske Kramer in NRC, Beatrice de Graaf in De Ongelooflijke Podcast, Naomi Klein en Astra Taylor in de Groene) begon ik er iets meer van te begrijpen. Er zit een filosofie achter dit gedrag, waarin empathie een zonde is, vrouwelijke invloed zo klein mogelijk moet zijn, democratie moet worden ingeruild voor een sterke leider, type meedogenloze CEO, waarin je die leider alleen maar hoeft te geloven én te volgen, waarin inclusie en gelijkheid bestreden in plaats van nagestreefd moeten worden en waarin woede ten allen tijde mag (moet) worden ingezet om doelen te bereiken. Ik geloof oprecht dat we moeten inzien dat het niet een paar politieke loudmouths zijn, waar we mee te maken hebben, maar een filosofie die ons allemaal bedreigt.

En het hoopvolle, Dolluf? Dat wij allemaal, in ons gedrag, onze keuzes, wél vanuit empathie en medemenselijkheid, wél vanuit sociaal gevoel en solidariteit kunnen handelen. Elke dag weer. En ik hoop dat de uitslag van Ajax gisteren voor u goed nieuws was.